Hoofdstuk 1 Algemeen

Artikel 1.1 | Begrippen

De begrippen in deze cao betekenen:

A

aanvullende uitkering
uitkering bovenop de werkloosheidsuitkering;
AAC-DO
Advies- en Arbitragecommissie Decentrale Overheden;
ABP
Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds;
AOW-gerechtigde leeftijd
leeftijd waarop de AOW-uitkering ingaat volgens de Algemene Ouderdomswet;
arbeidsverleden
arbeidsverleden volgens de Werkloosheidswet;

B

boventalligheid
als een werknemer door een reorganisatie niet kan terugkeren in de formatie na de reorganisatie;

C

CAR-UWO
de Centrale Arbeidsvoorwaardenregeling en Uitwerkingsovereenkomst geldend op 31 december 2019;
CMHF
Centrale van Middelbare en Hogere Functionarissen bij Overheid, Onderwijs, Bedrijven en Instellingen;
CNV
Christelijk Nationaal Vakverbond;

D

dagvenster
maandag tot en met vrijdag tussen 07.00 en 22.00 uur;
deeltijddienstverband
dienstverband waarvan de formele arbeidsduur minder dan 36 uur per week is;
dienstverband
een arbeidsovereenkomst voor bepaalde of onbepaalde tijd;

F

feitelijke arbeidsduur
de vooraf overeengekomen arbeidsduur voor een bepaalde periode;
FNV
Federatie Nederlandse Vakbeweging
formele arbeidsduur
de arbeidsduur volgens de arbeidsovereenkomst;
functie
het geheel van werkzaamheden van de werknemer;
functieschaal
de salarisschaal die bij een functie hoort;

H

herleving
herleving volgens de Werkloosheidswet;
HR21
het functiewaarderingssysteem voor de sector gemeenten;

I

IKB
Individueel Keuze Budget, bestaande uit:
- de vakantietoelage: jaarlijkse toelage van 8% van het salaris en de salaristoelage(n) en de overwerkvergoeding, welke met ingang van 1 januari 2017 een vast onderdeel van het IKB vormt;
- de eindejaarsuitkering: jaarlijkse toelage van 7,55% van het salaris, voorheen 6,75% eindejaarsuitkering en 0,8% bovenwettelijke 14,4 vakantie-uren omgezet in salaris, welke met ingang van 1 januari 2017 een vast onderdeel van het IKB vormt;
- de levensloopbijdrage: jaarlijkse toelage van 1,5% van het salaris, welke met ingang van 1 januari 2017 een vast onderdeel van het IKB vorm
inlenersbeloning
de wettelijk verplichte beloningselementen benoemd in de cao van de payroll werkgever, die van toepassing is op de arbeidsovereenkomst met een payroll werknemer en corresponderen met de beloningselementen in de Cao Gemeenten van een werknemer in dienst van de inlenend werkgever en werkzaam in een gelijke of gelijkwaardige functie;
IVA
Inkomensvoorziening Volledig Arbeidsongeschikten;

L

LOGA
Landelijk Overleg Gemeentelijke Arbeidsvoorwaarden;

N

nagelaten betrekkingen
de nagelaten betrekking in artikel 7:674 lid 3 BW;
na-wettelijke uitkering
de uitkering na afloop van de werkloosheidsuitkering;

O

overwerk
werkzaamheden die de werknemer, voor wie de bijzondere werktijdenregeling geldt, in opdracht van de werkgever verricht buiten de feitelijke arbeidsduur per week;

P

payrollwerknemer
de werknemer met een payrollovereenkomst in artikel 7:692 BW;
pensioen
een pensioen in de zin van het pensioenreglement van de Stichting Pensioenfonds ABP;
pensioenreglement
het pensioenreglement van de Stichting Pensioenfonds ABP;
pensioenrekenleeftijd
de leeftijd waarop de opbouw van het pensioen gebaseerd is in het Pensioenreglement;
periodiek
het maandbedrag in een salarisschaal;

R

reparatie-uitkering
uitkering die de WW-uitkering in opbouw en duur aanvult naar het niveau op 31 december 2015;
restverdiencapaciteit
het inkomen dat een werknemer nog kan verdienen, vastgesteld door het UWV;
RVU
regeling voor vervroegde uittreding als in artikel 32ba lid 7 van de Wet op de loonbelasting 1964;

S

salaris
maandbedrag dat binnen de salarisschaal met de werknemer is overeengekomen, naar evenredigheid van zijn formele arbeidsduur;
salaris per uur
1/156 gedeelte van het salaris van de werknemer per maand met een voltijddienstverband;
salarisschaal
een reeks maandbedragen als opgenomen in artikel 3.3 lid 3;
salaristoelage(n)
de functioneringstoelage, de arbeidsmarkttoelage, de waarnemingstoelage, de toelage onregelmatige dienst, de buitendagvenstertoelage, de toelage beschikbaarheidsdienst, de inconveniëntentoelage, de garantietoelage en de afbouwtoelage, die aan de werknemer zijn toegekend;
sector gemeenten
alle organisaties waarop de Cao Gemeenten of de Cao Samenwerkende Gemeentelijke Organisaties van toepassing is;
sluitingsdag
een door de werkgever aangewezen dag waarop de organisatie gesloten is en die als verplichte vakantiedag geldt voor werknemers;

T

TOR
toelage overgangsrecht hoofdstuk 3 van de rechtspositieregeling van de werkgever op de datum waarop de toelage door de werkgever is vastgesteld;

U

UWV
Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen in de SUWI;

V

vakantie
de tijd in afdeling 3 van titel 10 van boek 7 BW waarin de werknemer is vrijgesteld van de verplichting tot het verrichten van arbeid voor de werkgever om te recupereren;
vakbond
een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid van werknemers, aangesloten bij een vakcentrale die is toegelaten tot het LOGA;
verlof
de tijd waarin de werknemer is vrijgesteld van de verplichting tot het verrichten van arbeid voor de werkgever vanwege een bepaalde omstandigheid of gebeurtenis;
VNG
Vereniging van Nederlandse Gemeenten;
voltijddienstverband
dienstverband waarvan de formele arbeidsduur 36 uur per week is;

W

werkdag
een dag waarop de werknemer werkt voor de werkgever;
werkgever
een overheidsorganisatie waarop de Cao Gemeenten van toepassing is volgens artikel 1.2;
werkloos(heid)
werkloos(heid) volgens de Werkloosheidswet, waarbij het arbeidsurenverlies volgt uit de beëindiging van het dienstverband met de werkgever;
werkloosheidsuitkering
WW-uitkering en reparatie-uitkering samen;
werknemer
hij die met de werkgever een arbeidsovereenkomst is overeengekomen;
werktijd
de periode tussen vastgestelde tijdstippen waarin de werknemer werkt voor de werkgever;
wettelijk betaald ouderschapsverlof
de periode waarin de werknemer recht heeft op een uitkering in artikel 6.3 Wazo;
WGA
Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten;
WW-uitkering
uitkering volgens de Werkloosheidswet;

Wetten

AOW
Algemene Ouderdomswet;
BW
Burgerlijk Wetboek;
SUWI
Wet Structuur Uitvoeringsorganisatie Werk en Inkomen;
VPL
Wet aanpassing fiscale behandeling VUT/prepensioen en introductie levensloopregeling;
Waadi
Wet allocatie arbeidskrachten door intermediairs;
Wajong
Wet arbeidsongeschiktheidsvoorziening jonggehandicapten;
WAO
Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering;
Wazo
Wet arbeid en zorg;
WIA
Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen;
WML
Wettelijk minimumloon op grond van de Wet minimumloon en minimumvakantiebijslag;
WOR
Wet op de ondernemingsraden;
WW
Werkloosheidswet;
ZW
Ziektewet.

Artikel 1.2 | Toepassing Cao Gemeenten

Deze cao geldt voor gemeenten in artikel 123 Grondwet, die zijn gelegen in het Europese deel van het Koninkrijk der Nederlanden.
Deze cao geldt voor de werknemer die met de werkgever een arbeidsovereenkomst is overeengekomen.
Deze cao geldt niet voor:
1. de buitengewoon ambtenaar van de burgerlijke stand;
2. de onbezoldigd ambtenaar die is aangewezen op grond van artikel 1 lid 2 van de Ambtenarenwet 2017 en artikel 2, onder b tot en met g van het Uitvoeringsbesluit Ambtenarenwet 2017;
3. de werknemer die een indicatie heeft of had voor de sociale werkvoorziening en op grond daarvan in dienst is van de werkgever, met uitzondering van de geïndiceerde die in dienst is van de werkgever in het kader van begeleid werken in artikel 7 van de Wet sociale werkvoorziening;
4. de werknemer die valt onder de werkingssfeer van de cao sector Ambulancezorg;
5. de werknemer die valt onder de werkingssfeer van de cao Kunsteducatie;
6. de werknemer die valt onder de werkingssfeer van de cao Aan de slag.

Artikel 1.3 | Vrijstelling

De werkgever kan het LOGA gemotiveerd verzoeken om vrijstelling. Het verzoek kan worden gericht aan: LOGA, Postbus 11560, 2502 AN Den Haag.
Vrijstelling kan gaan over:
1. de hele Cao Gemeenten, of onderdelen van de Cao Gemeenten;
2. alle werknemers in dienst van de werkgever, of 1 of meerdere groepen van werknemers in dienst van de werkgever.
Het LOGA besluit binnen 16 weken na ontvangst van het verzoek schriftelijk en gemotiveerd aan de werkgever. Het LOGA kan het lokaal overleg hierover raadplegen. Aan een besluit om vrijstelling te verlenen, kan het LOGA nadere voorwaarden verbinden.
Bij de beoordeling of vrijstelling kan worden verleend, gelden de volgende voorwaarden:
1. Is er sprake van zwaarwegende omstandigheden dat in redelijkheid niet van de werkgever kan worden verlangd om deze cao of onderdelen daarvan toe te passen, en
2. blijven de (collectieve) arbeidsvoorwaarden van de werknemers te allen tijde voldoende gewaarborgd.

Artikel 1.4 | Looptijd en inwerkingtreding

Deze cao geldt van 1 januari 2024 tot en met 31 maart 2025.
Partijen kunnen overeenkomen de cao tijdens de looptijd te wijzigen.
Indien geen van de partijen uiterlijk 1 maand voor de datum waarop de cao eindigt de cao schriftelijk opzegt, wordt de duur steeds met 12 maanden verlengd.
VNG te Den Haag als de werkgeverspartij, en FNV te Utrecht, CNV Overheid, onderdeel van CNV Connectief te Utrecht en CMHF Overheid te Den Haag, elk als werknemerspartij, zijn deze collectieve arbeidsovereenkomst (cao) aangegaan, in deze cao verder te noemen: "partijen".

Artikel 1.5 | Karakter van de cao

Afwijken van bepalingen in deze cao is niet toegestaan, tenzij in de cao anders is bepaald.
Voor de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht kunnen van deze cao afwijkende afspraken gelden. In bijlage 7 van de cao staan de bepalingen waarvan deze gemeenten afwijken limitatief beschreven.
De bijlagen zijn onderdeel van de cao.

Artikel 1.7 | Hardheidsclausule

De werkgever kan in individuele gevallen in het voordeel van de werknemer afwijken van het bepaalde in deze cao, als naar zijn oordeel toepassing van de cao leidt tot onevenredig nadeel voor de werknemer. Dit mag geen strijd opleveren met de wet.

Artikel 1.8 | Citeeraanduiding

Deze overeenkomst wordt genoemd: “de collectieve arbeidsovereenkomst Gemeenten”, in andere regelingen afgekort: “Cao Gemeenten”.

Artikel 1.9 | Voltijd- en deeltijddienstverband

De aanspraken in deze cao zijn gebaseerd op een voltijddienstverband, tenzij in een artikel anders is bepaald.
De aanspraken bij een deeltijddienstverband worden naar rato van de arbeidsduur bepaald, tenzij in een artikel anders is bepaald.